Δεκέμβριος 2008

Τον Δεκέμβριο του 2008, μια δολοφονία γέμισε τους δρόμους της Αθήνας και των επαρχιακών πόλεων. Η δολοφονία αυτή όμως, απ’ το επόμενο κιόλας πρωί, έμοιαζε να είναι μια αφορμή, μια συναισθηματική (αλλά σοκαριστικά αληθινή) σφαίρα που τάραξε τους μισομεθυσμένους θαμώνες του Σαββατόβραδου. Η ιστορία είναι γνωστή. Διάχυση της διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα, βίαιες συγκρούσεις, προχωρημένα συνθήματα και ένα μικρό σκάνδαλο: οι μαθητές στο δρόμο, πρωταγωνιστές και μπροστάρηδες μιας ευθείας αντιπαράθεσης με ό,τι συμβόλιζε τον απέναντι. Ο απέναντι εν προκειμένω ήταν το κράτος, οι θεσμοί, η εξουσία.

Η κυριότερη κριτική στο Δεκέμβρη συνοψίστηκε στον λόγο περί αιτήματος. Υποστηρίχθηκε ότι οι διαδηλωτές δεν είχαν αίτημα, ότι η όλη αντίδραση ήταν μια χουλιγκάνικη ενέργεια, ένα απολίτικο ξέσπασμα. «Λες και η υποχρέωση να αντιδράς στην περιφρόνηση είναι κάτι άλλο από πολιτικό καθήκον»*² θα μπορούσαμε να αντιτάξουμε. Τί άλλο λοιπόν ήταν αυτή η έξαλλη και λυσσασμένη αντίδραση δίχως προφανή προσανατολισμό ή ακριβή εξήγηση; Τι άλλο ήταν όλα αυτές οι επίμονες διαδηλώσεις, οι καταλήψεις, τα οριακά κείμενα, τα σπασμένα μάρμαρα; Τί άλλο ήταν, εκτός από μια ενστικτώδης, σπασμωδική και χύμα αντίδραση στην διαρκή περιφρόνηση;

Ο Γιώργος Γραμματικάκης ένα χρόνο μετά, σε τηλεοπτική εκπομπή, ήταν ακριβής: «ο Δεκέμβρης ήταν μια κραυγή. Δεν μας αρέσει η ζωή μας». Κατά κάποιο τρόπο, οι πέτρες στόχευαν την ίδια μας τη ζωή. Εξάλλου, το σύνθημα «Πειθαρχία τέλος, ζωή μαγική», που κυριάρχησε σε γραπτά και τοίχους, αινιγματικό και αφοριστικό, υπαινίσσεται μερικές μόνο απ’ τις απαντήσεις στην κριτική περί απολίτικου.  Η έλλειψη ενός και μόνο αιτήματος (αν και υπήρξαν τέτοια πχ. κατάργηση των ΜΑΤ) δεν καθιστά τις διαμαρτυρίες απολίτικες. Αντίθετα, ο Δεκέμβρης είχε χαρακτήρα συνολικής αντίθεσης με τις τρέχουσες συνθήκες και πολιτικές ερμηνείες. Υπήρξε μια μικρή ρωγμή στο συλλογικό φαντασιακό, που εικονογραφήθηκε εξαιρετικά, απ’ τους βραδινούς διαδηλωτές που περνούσαν δίπλα απ’ τα κατεβασμένα ρολά του Ζόναρς, όπου οι θαμώνες έπιναν τον εξωπραγματικό καφέ τους.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, τα θρυμματισμένα τζάμια του ΙΧ και του μαγαζιού του – στην ίδια μοίρα – συμπολίτη ή η καταστροφή του δημόσιου χώρου, δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη.«Κάπως σαν αυτούς τους κρατούμενους που κάποια στιγμή γίνονται έξω φρενών και λεηλατούν το κελί στο οποίο όμως γνωρίζουν καλά ότι θα περάσουν μήνες και χρόνια» *³. Η κρίση ήταν εδώ το 2008 και μάλιστα σε πλήρη έκταση. Δεν χτυπούσε ακόμη τα συγκεκριμένα πορτοφόλια, αλλά δυναμίτιζε υπογείως τις συνειδήσεις και προκαλούσε μια διαρκώς αυξανόμενη σύγχυση. Σήμερα, η οικονομικά ημιδιαλυμένη μεσαία τάξη θα έπρεπε να αναρωτηθεί, γιατί δεν άκουσε καλύτερα αυτό που τόσο εμφατικά ψέλλιζαν τα βλαστάρια της.

Τελικά, ο Δεκέμβρης φαίνεται να άφησε μερικά προχωρημένα συνθήματα, ένα νέο οριακό λόγο, μία αυξανόμενη συμπάθεια στον α/α χώρο και μια έντονη διάθεση για επαναδιαπραγμάτευση του δημόσιου χώρου. Αποτελέσματα όλων αυτών, δεν ήταν μόνο οι καμένες στάσεις λεωφορείων και οι σπασμένες βιτρίνες. Μέσα απ’ το Δεκέμβρη ξεπήδησαν ή πήραν την τελική ώθηση τοπικές κινήσεις πολιτών, όπως το πάρκο Ναυαρίνου και αντίστοιχες προσπάθειες σε άλλες συνοικίες ή κινήσεις όπως η κατειλημμένη Λυρική. Ο Δεκέμβρης σε τελική ανάλυση επέβαλλε να γίνει απ’ την αρχή η συζήτηση για τις συλλογικότητες. Ήταν η πρώτη ηχηρή σφαλιάρα στον κυρίαρχο και πολλαπλά δικαιωμένο ατομισμό, αλλά και μια διαρκής διαδικασία ριζοσπαστικοποίησης ενός κομματιού της νεολαίας που ως τότε παρατηρούσε μεν κριτικά, αλλά από απόσταση.

πηγη http://tovytio.wordpress.com